Cây Mú Từn là gì ? Công dụng và cách sử dụng cây Mú Từn đúng cách

Cây mú từn, còn được gọi là cù boong nậu, thuộc họ dây Khế (Cannabaceae) với tên khoa học Rourea Oligophlebia Merr. Đây là loài cây dây leo thân gỗ, thường mọc ở vùng rừng núi sâu, kẽ đá cao, chủ yếu tại Tuyên Quang, Yên Bái, Đà Nẵng, Nghệ An… Cây có thân dài từ 5 – 15m, lá mọc kép đối xứng, hiếm khi ra hoa, với cánh hoa màu hồng nhạt và đài hoa có lông phủ bên ngoài.

Bộ phận có giá trị dược liệu chính là rễ cây mú từn. Từ lâu, đồng bào dân tộc phía Bắc đã sử dụng rễ cây này để hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp. Ngày nay, nó còn được biết đến với công dụng tăng cường sinh lý, đặc biệt dành cho nam giới. Rễ cây có lớp vỏ ngoài màu nâu đỏ, phần lõi bên trong màu vàng, kết cấu cứng và không đồng đều. Sau khi thu hoạch, rễ được phơi khô và thường dùng để ngâm rượu uống.

Phân bố Tại Việt Nam, cây Mú từn phân bố ở Nghệ An, Thanh Hóa, các tỉnh miền núi phía bắc của Việt Nam

---

Thành phần hóa học của cây mú từn

Các nghiên cứu về thành phần hóa học của thân cây Rourea oligophlebia đã xác định được năm hợp chất chính, bao gồm Friedelin, Friedelinol, alcohol coniferyl, 7αhydroxyl-3β-sistosterol và scopoletin.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác của Viện Khoa học cho thấy thành phần hóa học trong các bộ phận khác nhau của cây có sự khác biệt đáng kể. Cụ thể, lá và rễ đều chứa nerolidol, nhưng hàm lượng trong lá cao hơn so với rễ. Trong khi đó, neral chiếm tỷ lệ đáng kể trong rễ (22,7%) nhưng lại rất thấp trong lá (6,6%). Spathoulenol có mặt ở cả hai bộ phận với tỷ lệ gần tương đương. Các hợp chất chính được tìm thấy trong tinh dầu của cây mú từn bao gồm nerolidol (32,1% – 45,2%), spathoulenol (10,3% – 12,7%), β-myrcen (7,0% – 15,9%) và neral (6,6% – 22,7%).

Theo y học cổ truyền

• Hỗ trợ xương khớp khỏe mạnh

Trong Đông y, mú từn được xem là vị thuốc quý giúp bổ cốt, tăng cường sức khỏe gân cốt. Tương tự như rễ nhàu, rượu ngâm từ rễ mú từn được sử dụng để giảm đau nhức xương khớp, tê bì chân tay, mỏi gối và hỗ trợ điều trị phong thấp.

• Tăng cường sinh lý nam giới

Từ xa xưa, người dân nhận thấy lợn đực có nhu cầu giao phối cao hơn sau khi ăn rễ cây mú từn. Từ đó, họ bắt đầu sử dụng loại cây này để tăng cường sinh lực nam giới và hỗ trợ khả năng thụ thai ở phụ nữ. Tuy nhiên, do chưa có nghiên cứu khoa học rõ ràng, công dụng này vẫn cần được kiểm chứng thêm.

Theo y học hiện đại

• Phòng chống sốt rét

Cây mú từn chứa hoạt chất Rouremin và Rourinoside, được nghiên cứu có tác động ức chế Plasmodium falciparum – tác nhân gây bệnh sốt rét, giúp cơ thể tăng khả năng chống lại căn bệnh này.

• Kháng khuẩn

Dịch chiết cồn từ cây mú từn cho thấy khả năng ức chế vi khuẩn Staphylococcus aureus và Staphylococcus epidermidis, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra.

• Bảo vệ gan

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chiết xuất cồn từ lá Rourea induta có thể làm giảm đáng kể men gan AST và ALT ở liều 500 mg/kg, đồng thời giúp giảm trọng lượng gan ở nhóm được điều trị so với nhóm đối chứng.

• Hỗ trợ hạ đường huyết

Chiết xuất từ Rourea minor giúp giảm mức đường huyết trong vòng 60 phút sau khi thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống. Ngoài ra, nó còn kích thích cơ thể tăng cường phóng thích insulin – hormone giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

---

Công dụng của rượu mú từn

Các nghiên cứu khoa học, trong đó có một thí nghiệm vào năm 2003 tại Thái Lan, đã chỉ ra rằng chiết xuất từ cây mú từn có khả năng kích thích sinh lý. Khi tiêm chiết xuất này vào chuột, tần suất giao phối của chúng tăng lên đáng kể, cho thấy rượu mú từn có thể hỗ trợ tăng cường sinh lý nam giới.

Ngoài ra, rượu mú từn còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác:

• Hỗ trợ cầm máu và làm lành vết thương: Nhờ chứa hoạt chất Neral, rượu có tác dụng kháng khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình hồi phục của các mô bị tổn thương.
• Kích thích hoạt động não bộ: Một số hợp chất trong cây mú từn giúp tăng sự hưng phấn, góp phần nâng cao ham muốn và cải thiện sinh lý nam.
• Hỗ trợ kiểm soát đường huyết: Chất Rourea Minor có trong rễ cây mú từn giúp giảm lượng đường huyết sau khi cơ thể dung nạp glucose, đồng thời kích thích cơ thể sản sinh Insulin, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn.

Ngoài ra, rượu mú từn còn có thể:

• Hỗ trợ cải thiện khả năng sinh sản và điều trị hiếm muộn ở nữ giới.
• Giúp khắc phục tình trạng xuất tinh sớm, rối loạn cương dương ở nam giới.
• Giảm đau nhức xương khớp, phong thấp, đau lưng và mỏi cơ thể.

Tuy có nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng rượu mú từn cần đúng cách và hợp lý để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa

---

>>> Dây thìa canh: Đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng

---

Lưu ý khi sử dụng cây mú từn

Hiện nay, dù có một số nghiên cứu phân tích thành phần hóa học của cây mú từn, nhưng chưa có bằng chứng khoa học đầy đủ về dược tính của nó. Do đó, việc sử dụng cây này cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Về liều lượng: Nếu sử dụng để ngâm rượu, cần đảm bảo tỷ lệ phù hợp, tránh tình trạng nồng độ quá cao gây phản ứng tiêu cực, đặc biệt đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc dễ dị ứng.
• Tương tác với thuốc khác: Khi đang sử dụng thuốc điều trị, cần thận trọng vì thảo dược có thể gây tương tác không mong muốn. Nếu không hiểu rõ về tác dụng của cây mú từn, tốt nhất không nên kết hợp tùy tiện.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe: Rượu ngâm mú từn có tính nóng và hoạt huyết mạnh, do đó, những người có tiền sử xuất huyết tiêu hóa nên hạn chế sử dụng để tránh rủi ro sức khỏe.
• Không thay thế thuốc điều trị: Mặc dù có một số hoạt chất trong cây mú từn được cho là có tác dụng hạ đường huyết và bảo vệ gan, nhưng không nên dùng thay thế thuốc điều trị bệnh mà chưa có sự tư vấn từ chuyên gia.

---

Có thể thấy được cây mú từn là một loại thảo dược đặc trưng tại Việt Nam với một số công dụng hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận hiệu quả và đảm bảo an toàn khi sử dụng. Khi sử dụng bạn hãy luôn chú ý đến như vấn đề mà chúng tôi có lưu bên trên đây nhé.